اصلاح راهنمای اجرایی کنوانسیون میراث جهانی هنگام آنالیز پرونده ماسوله - مجله مستانه

مصطفی پورعلی، کارشناس میراث فرهنگی که یکی از اعضای هیأت ایرانی حاضر در اجلاس ریاض کمیته میراث جهانی یونسکو بود، بیان نمود: در زمان آنالیز پرونده ثبت جهانی ماسوله در صحن کمیته میراث جهانی یونسکو و مذاکرات هیأت ایرانی با اعضای کمیته پیش از جلسه و بعلاوه مذاکرات با دبیرخانه مرکز میراث جهانی و ایکوموس، موضوع حفظ سهمیه پرونده های دیفر و ریفر به طور جدی مطرح شد و با توجه به همراهی دیگر کشورها بند a ماده 61 راهنمای اجرایی کنوانسیون میراث جهانی به شکلی اصلاح شد که حفظ سهمیه پرونده هایی با شرایط ماسوله (شرایط دیفر) فراهم گردد. بنابراین سهمیه آنالیز ماسوله برای سال جاری از بین نخواهد رفت.

این کارشناس حوزه ثبت گفت: با توجه به حفظ سهمیه ماسوله، جلسه رفع اشکالات پرونده منظر فرهنگی ماسوله بزودی تحت نظارت اداره کل ثبت آثار برگزار می گردد تا موارد و ابهامات آن سریعاً رفع گردد، چون با توجه به محدودیت زمانی، پرونده ماسوله پس از تکمیل اطلاعات همراه با دیگر پرونده ایران که معاونت میراث فرهنگی کشور آن را معین خواهد نمود، برای یونسکو ارسال گردد.

وی گفت: ایرادی که به پرونده منظر فرهنگی ماسوله گرفته بودند این بود که می گفتند تعداد ارزش های ذکر شده برای آن زیاد است و ارزش برجسته آن تعیین نیست و تصریح نشده است. در پرونده منظره ها فرهنگی ارزش های زیادی وجود دارد و این متأسفانه می تواند برای ارزیاب ناآشنا ابهام ایجاد کند. البته از نظر ما ایکوموس میتوانست ابهامات را صریحاً از ایران بپرسد نه اینکه به علت ابهام رأی منفی به ثبت ماسوله بدهد.

پورعلی بیان نمود: هرچند ایکوموس کلیات مدیریت و حفاظت ماسوله را تأیید نموده است، ولی به علت ابهامات در شناسایی ارزش برجسته ماسوله مشکل برای ثبت ماسوله ایجاد شده است. ما در خصوص پرونده کاروانسرا با چنین رویه ای از ایکوموس روبرو نبودیم، تقریباً ایران همان نظر نهایی ایکوموس را در فرآیند ارزیابی متوجه شده بود، اما در خصوص ماسوله این گونه نبود، مثلاً همین ایراد ایکوموس به صفت ایرانی برای پرونده کاروانسرای ایرانی در فرآیند ارزیابی میدانی هم پرسیده شده بود. بنابراین ایران در طول ارزیابی پرونده به آنها پاسخ هایی داده بود، اما در خصوص ماسوله چنین شرایطی پیش نیامد و ایکوموس شفاف مسائلش را مطرح ننموده بود.

این کارشناس بیان نمود: یک نکته خیلی مهم که کمتر بدان پرداخته شده است، گزارش فاکچال ارورز نظریه ایکوموس است. فاکچال ارورز یا اشتباهات گزارش ایکوموس، دفاعیات ایران در برابر گزارش ایکوموس راجع به ماسوله است. این گزارش در سایت اجلاس ریاض قابل دستیابی است. بعد از ارائه دفاعیات ایران، ایکوموس نیز در حاشیه آن مجدداً نظریه داده است، ایکوموس در نظریه دوم نسبت به بسیاری از موارد نظر مثبت داده است.

وی ادامه داد: این گزارش و نظر مثبت ایکوموس و مذاکرات هیأت ایرانی در پاریس و ریاض بسیار در تغییر سرنوشت پرونده ماسوله مؤثر بود. البته در همین اجلاس آلمان و ایتالیا نیز دو پرونده با شرایط مشابه ماسوله و عدم ثبت داشتند و هر دو کشور از پیگیری موضوع انصراف دادند، ولی با اهتمام هیأت ایرانی، شرایط پرونده ماسوله به شرایط حفظ سهمیه انجامید.